Wereldwandelaars
In 1911 besloten de negentienjarige Abraham Mossel en zijn vrienden Gerard Perfors (21) en Frans van der Hoorn (20) om in tien jaar een voetreis rond de wereld te gaan maken. Zij waren van eenvoudige komaf, maar vol idealen. Met een afkeer van het kleinburgerlijk bestaan lieten de drie Nederland achter zich. Alledrie overtuigd vegetariër, geheelonthouder, atheïst, Esperantist en antikapitalist. Onderweg voorzagen zij in hun onderhoud met het verkopen van ansichtkaarten met portretten van henzelf als wereldreiziger en journalist.
Het drietal trok door Duitsland, de Alpen over, Italië, Oostenrijk-Hongarije, de Balkanlanden, Egypte, Syrië, Libanon en Palestina. In Wenen sloot Marie Zwarts zich bij hen aan, zij was de verloofde van Gerard Perfors.In 1913 arriveerden de wandelaars in Palestina waar zij een jaar woonden en werkten. De Eerste Wereldoorlog maakte een eind aan het avontuur. In 1914 keerden drie van hen gedwongen terug naar Nederland. Frans van der Hoorn bleef in Palestina. De nalatenschap werd tientallen jaren zorgvuldig bewaard en werd door de kleindochter van Gerard Perfors en Marie Zwarts aan het Joods Historisch Museum geschonken. Nu, bijna 110 jaar nadat zij uit Nederland vertrokken, verschijnt het boek.
Uit de recensie van NRC Handelsblad van Jeroen van der Klis:
(...) Een buitenlandse reis maken, dat was niet iets wat jongeren uit hun milieu een eeuw geleden deden. Alle drie zijn ze van eenvoudige komaf. Thuis reikt de ambitie ‘niet verder dan het leven van een handarbeider’. Wat bracht hen tot deze gedurfde daad, vraagt Willems zich af
Haast hebben ze niet – ze hebben jaren uitgetrokken voor hun reis. De nachten worden doorgebracht in hooischuren, hutten, en soms gewoon in de open lucht onder een deken – ze hebben geen tent, dus af en toe worden ze doorweekt wakker. Een detail dat iets laat zien van de ontberingen die ze doorstaan: in de Oostenrijkse bergen blijven hun sandalen steeds steken in de sneeuw. Daarom besluiten ze verder te gaan op blote voeten.
De wereldwandelaars is meer dan een portret van een stel jonge idealisten. Het is ook een schets van Europa aan het begin van de twintigste eeuw, wanneer wereldrijken kraken in hun voegen. In Oostenrijk worden ze gewaarschuwd voor het gebrek aan beschaving bij de Hongaren, die het zelf weer hebben over de barbaarse tradities van bevolkingsgroepen nog verder naar het oosten – de spanning in de Donaumonarchie moet vroeg of laat tot ontlading komen, krijgen ze te horen.
Wat dreef de wereldreizigers? In een poging die vraag te beantwoorden, beschrijft Wim Willems ook hun levens na de reis. Soms doet hij dat iets te grondig, bijvoorbeeld als hij uitgebreid schrijft over de geschiedenis van Aurora, de links georiënteerde verzekeringsmaatschappij waar Gerard voor gaat werken. Al is ook dat aardig om te lezen.
Uiteindelijk blijft het een beetje gissen naar de precieze beweegredenen van de wereldreizigers, maar dat neem je als lezer graag voor lief. Het is een adembenemende reis. Bovendien staat het boek vol prachtige oude foto’s. (...)
Wereldwandelaars
Een verbond van idealisten
Wim Willems
Querido : 381 p. – 2020
ISBN: 9789021423654