Een paar weken geleden liepen we over de nog immer intact zijnde oude zeedijk door Amsterdam Noord. Vandaag het vervolg van de A10 tot de Zaan.
Al dagen dreigen de weermannen met een regenzondag, maar we wagen het er maar op. Vooralsnog is het droog. We reizen weer terug naar het harde einde van de Oostzanerdijk bij de A10. De sfeer is anders, vorige keer een warme nazomerse dag, nu zijn we diep in de herfst en vallen de blaadjes van de bomen. De lucht is grotendeels leigrijs en dreigt met regen. Maar kijken hoever we komen.
Oostzanerdijk
We passeren de A10 via een fietstunneltje onderdoor en komen in een non-descript gebied van grondverzetwerkzaamheden en spaghetti van razende wegen. De gezellige plas water die we op de kaart zien gaat schuil achter treurig verweesd groen. De dijk is hier alleen nog maar aanwezig in naam: Oostzanerdijk.
Noorder IJ- en Zeedijk
Verderop aan het eind van de Oostzanerdijk bij de overgang naar de Noorder IJ- en Zeedijk lopen we weer op een herkenbare dijk. De weg voert langs allerhande saaie bedrijfsgebouwen aan de ene kant en af en toe een aardig huis aan de andere kant. Het pittoreske is hier vooralsnog volkomen afwezig. Pas als we even kijken bij de begraafplaats Zaandam is er weer ogentroost. Een prachtige begraafplaats, vooral door de bomen. Oud, statig en vol in het gele blad.
Zuiddijk
Op de Zuiddijk staan weer dijkhuisjes, nu ook met af en toe een groen Zaans geveltje. Over het algemeen wat vervelozer of minder duur opgeknapt dan in Amsterdam, maar toch duidelijk een voorzetting van de eerdere bewoonde dijken. Met hier en daar oude cafe’s en een sluisje. ‘Jammer van al die auto’s’, merkt Maddy op. Ze nemen inderdaad veel van het zicht op de gevels en mooie bochten weg.
Zo langzamerhand komen we in het oude gedeelte van Zaanstad, de dijk wordt een van de straten van de stad, met winkeltjes en horeca. Soms krijgen we via een zijstraat zicht op de Voorzaan, een plas water met boten, bruggen en volgebouwde oevers. Het weer ondertussen is ons gunstig gezind. Het regent nog steeds niet, sterker nog, de zon piept tussen de wolken door en de stukken blauw lijken aan kracht te winnen.
Einde Waterlandse Zeedijk.
Wanneer we op de Peperstraat stuiten is de Waterlandse Zeedijk officieel afgelopen. Aan de overkant van de Zaan namen anders genoemde dijken de verdediging tegen het IJ over. Wij vervolgen langs de oostoever van de Zaan op weg naar de Zaanse Schans om nabij een treinstation een fraai Zaans uitroepteken achter deze wandeling te plaatsen. Eerst over nieuw ogende plankieren langs nieuwe appartemententorens. Daarbij stuitten we op het gezellige café van het filmhuis, waar we een koffiestop inlassen.
De dijken op een kaart uit 1573
Later vervolgen we over de Oostzijde, ook een oude straat met veel Zaanse gevels. Hoe verder we komen hoe rafelranderig het wordt. Op een aangename manier. Langs tegenoverliggende oever van de Zaan staan de oude fabrieksgebouwen nog trots uit te stralen. Daartussen chique Zaanse huizen met hier en daar een theekoepel.
Zaanse Schans
Op slag van de Zaanse Schans treffen we nog een historisch gaaf buurtje vol mooie houten huizen aan een smal klinkerweggetje. Een complete verrassing en geen toerist te bekennen.
Dat is aan de overkant van de autoweg, waar de ingang van de Zaanse Schans is wel anders. Het daglicht is ondertussen al hard aan het weglopen, maar toch is het nog vrij druk met een internationale mix aan toeristen. We lopen nog even naar de molens die gezellig staan te draaien. De verfmolen begint met afsluiten, uit de zaagmolen horen we de aangename bromtoon van de zaag en ruiken we het warme zaagsel. De oliemolen is al enige tijd uitgeperst voor vandaag. Terloops zijn we ook weer op een dijk gekomen die de een niet aan zee gelegen stuk van waterland tegen overstromingen beschermde.
We keren om in het laatste licht, steken de Zaan over en begeven ons naar Station Zaandijk. Zodra we in de trein zitten barst er een bui los. Fijn dat de wolken zich zo lang hebben kunnen inhouden.
Praktische informatie
Waterlandse zeedijk
13 km
startpunt A10 bij Bushalte Oostzanerdijk lijn 35 en 36 op Molenaarsweg
Eindpunt: Station Zaandijk
Horeca
Café Lamers-Kanaalzicht Zuiddijk
Café het Sluisje Zuiddijk
Diverse gelegenheden Zaandam centrum waaronder café Fabriek
Diverse gelegenheden op de Zaanse Schans