Lorkverna - Hjerkinn
Lorkverna – Lesja 17 km
Omdat we gisteren zo bijdehand waren om een grote thermos van het openluchtmuseum met heet water te vullen en onder een paar dekens te bewaren, hebben we 's morgens koffie, want de kachel gaan we natuurlijk niet meer oplieren. De wandeldag van vandaag laat zich eenvoudig samenvatten: klim het dal uit en loop vervolgens de hele dag over een gravelweg langs de rivier tot je bij Lesja bent.
Anders gezegd lopen we op de bodem van het Valldal. Links kijken we uit over de vruchtbare stukjes land langs de oevers naar de hellingen. Mooie uitzichten.
Af en toe komt er een sportieve fietser of een boer in een landbouwvoertuig voorbij, verder is het stil op het murmelen van de rivier na. De brede rivier waar groene eilandjes in liggen en waar de blauwe lucht met schapenwolkjes vredig in weerspiegelt wordt. Na verloop van tijd zien we de torenspits van de kerk van Lesja als een baken op een heuvel liggen, nog ver weg. We slingeren maar met de rivier mee tot we na uren bij de brug komen die we over mogen.
De asfaltweg gaat steil omhoog naar de kerk. We passeren een plek waar vroeger een kerk heeft gestaan, een fraai gelegen veldje, met een plak natuursteen waarop aan het verdwenen kerkgebouw wordt herinnerd. We klauwen verder de berg op en staan uiteindelijk voor de huidige kerk, en toevallig net als de priester aan komt lopen. Hij is opgetogen over het feit dat er pelgrims passeren en vraagt of we een kleine rondleiding willen. Dat willen we wel! Het is een sympathieke priester die leuk kan vertellen. We blijken in een zogenaamde Valg-kirke te staan. Ik dacht eerder dat een 'kies-kerk' iets met monumentenzorg had te maken, maar het blijkt een kerk te zijn, waar ten tijde van het schrijven van de grondwet van 1814, afgevaardigden vergaderden over dit onderwerp. In die dagen waren kerken niet alleen het centrum van de gemeenschap, ook waren er niet zoveel plekken in de dorpen waar je met veel mensen tegelijk een beetje ordelijk kon vergaderen. Het is een mooi gedecoreerde kerk.
Veel uitbundig houtsnijwerk. De priester vertelt dat in Lesja toevallig een heel goede houtsnijwerker woonde, en dat die alles in de kerk heeft gestoken. Het altaarstuk met bijbelvoorstellingen die door houten figuurtjes worden weergegeven zien er zowel naïef als vertederend uit. Verder vertelt de priester dat hij met veel plezier sinds een jaar of vier hier werkt en dat de gemeenschap hecht is en traditioneel leeft. Hij stempelt onze paspoorten onder een grote glimlach en we gaan weer eens verder.We passeren daarbij een klein openluchtmuseum. Het bijbehorende bezoekerscentrum is dicht, maar we kunnen een rondje langs de oude boerderijen en houten huisjes maken. Tot slot klimmen we de heuvel op tot we weer op de doorgaande autoweg staan.
Onze accommodatie ligt aan die weg. Een paar oude, zeer ruime hutten, nu uitgebaat door een stel uit Litouwen. De hutten zijn interieurtechnisch niet meer beroerd sinds de vroege jaren '80, maar verder wel voorzien van wifi, magnetron, platte televisie en andere eigentijdse voorzieningen. We installeren ons in de versleten weelde van weleer en lopen daarna naar de supermarkt. Daar vinden we tevens een cafetaria. En hoewel het nog best vroeg is om te eten, vallen we daar, na de boodschappen toch kwijlend van de lekkere trek binnen. Met hamburger, patat en pizza schuiven we aan de plastic tafeltjes. Onder het eten valt op, dat werkelijk iedereen, iedereen kent en groet. Een hechte gemeenschap, dat is duidelijk. 's Avonds installeren we ons voor de tv, met chips en bier. Bij mij wint het verzadigde rozige gevoel het van de programma’s. Ik val op de zachte bruine kussens van de bank ouderwets in slaap voor de beeldbuis.
Lesja – Dombås 17 km
Voor vandaag staat er een lang traject over het fietspad langs de autoweg op het programma. Dat lijkt ons niet zo aantrekkelijk. Maar eerst mogen we omhoog en een stukje door de bossen. Daarbij komen we langs een romantisch gelegen veld vol grafheuvels uit de ijzertijd. Daarna gaat het verder omhoog over een lastig eenmanspaadje. Weer ouderwets over de stenen en wortels op en neer. Ik voel de verzwikte spiertjes van de eerste dagen opspelen. De uitkijkjes over het dal zijn echter zeer de moeite waard. Vooral bij de restanten van een husmansplass, een keuterboerderijtje dat halverwege de helling ligt en waarvan je prachtig over het dal kunt uitkijken.
Het pad brengt ons uiteindelijk weer terug bij de weg, alwaar een paar picknickbanken en een leeg winkelpand. Een man die waarschijnlijk de uit nabij staande camper komt, zit op een van de banken mechanisch een broodje weg te kauwen. De camper maakt de indruk van permanente bewoning. Verder kun je een speld horen vallen hier, wanneer er tenminste geen auto's komen langsrazen. Na een korte pauze lopen we verder over het fietspad. Ideaal is het niet, maar toch, je kunt wel heerlijk over het dal uitkijken. Achter ons zien we nog steeds de kerktoren van Lesja in de verte en voor ons de bergen van Dovre. Na enige tijd komen we bij een weg waar we weer kunnen afdalen naar de rivier in het dal, mochten we de officiële route willen verlaten. De priester van Lesja had ons geadviseerd niet over het fietspad langs de autoweg te gaan, maar de gravelweg te nemen, omdat dat rustiger was. Nu we voor de keuze staan besluiten we toch op het fietspad te blijven. Vooral omdat je ogen heerlijk kunnen dwalen over het dal.
We gorden de rugzakken en het doorzettingsvermogen aan voor 10 km langs de weg. Dat wordt toch vooral een kwestie van afwerken. De Valldalsleden is een pad vol tegenstellingen: van eenzame fantastische bergetappes op hoogte tot doorsjokken over het asfalt langs een autoweg. Heel afwisselend zou je het kunnen noemen in positieve bewoordingen, heel grillig in wat minder positieve.
Prettig is, dat we langzaam dalen, waardoor het ook best makkelijk lopen is. En zo komt Dombås gestaag dichterbij. Over de oude toegangsweg komen we uiteindelijk in het centrum. Dombås is de grootste plaats op onze route. Een heel winkelcentrum, een grote kerk (in de steigers en doeken gepakt, als ware Christo hier aan de slag geweest) en een paar vierkante kilometers woongebied. De intercity's stoppen in Dombås, en het is een bekende uitvalsbasis voor wintersport en zomervakanties. Toch blijft het voor Nederlandse begrippen klein en onbeduidend.
We gaan eerst eens lekker naar de konditorei voor koffie met gebak. Daarna klauteren we het dal weer uit naar de camping waar we een hut hebben besteld. De camping blijkt (net als de konditorei en het restaurant overigens) te zijn overgenomen door de keten Frich's. Veel wegrestaurants, motels en hotels zijn inmiddels in de roze kleuren van dit merk gestoken, waardoor de eigenheid van al die etablissementen wel een beetje verdwijnt. De camping heeft nu ook een hele zakelijke uitstraling. De kleine hut is prachtig in Ikea-stijl ingericht, maar koken kun je er niet. Daarvoor moet je dan naar Frich's restaurant, naast Frich's konditorei, het enige restaurant in de buurt. Wat we na de douche dan ook doen. We eten een lekker bordje, klimmen nogmaals het dal weer uit naar onze hut. De zon gaat prachtig onder en zet het hele Valldal waar we op uitkijken in een gouden gloed.
Morgen gaan we Dovrefjell op. Daar hebben we zin in!
Dombås – Furuhaugli 19 km
We klimmen Dombås uit over het asfalt. Langs buitenwijken, de jeugdherberg en na enige tijd staan we op de oude bergweg, de oude doorgaande weg uit de tijden van voor het asfalt. Een gravelweg die gestaag klimt tussen de lage bossen, de hoogvlakte op. Het is een heerlijk traject, vooral wanneer de bomen gaan wijken en we een panoramische blik op Dovre krijgen, golvende bergen voor zover het oog reikt, met de hoge luchten daarboven. De oude bergweg brengt ons helemaal naar Fokstugu, een van de illustere plekken langs de oude reisroutes en het Olavspad.
Fokstugu toen
Fokstugu nu
Volgens zeggen begon Fokstugu haar bestaan rond 1120 als plek waar pelgrims op weg naar Nidaros, de oude naam van Trondheim, konden overnachten. Het onderkomen ontwikkelde zich tot een herberg waar je ook je paarden kon verversen. Die functie van herberg hield het tot ongeveer de jaren ’30 van de vorige eeuw. Tegenwoordig is Fokstugu een schapenboerderij met accommodatie voor pelgrims. Voor de reguliere doorgaande reiziger is hier in principe geen plek. Op het terrein is een kapelletje, waar iedere dag in het pelgrimsseizoen een dienst wordt gehouden. Wij verbleven hier in 2013, en het was een van de meer memorabele overnachtingen, al was het alleen maar omdat we op het nippertje aan een enorm onweer boven op de bergen waren ontsnapt. Ondertussen heeft de volgende generatie de boel overgenomen, met als gevolg dat het Fokstugu wat eerder in het jaar de deuren sluit voor gasten. Daarom kunnen we hier nu niet overnachten.
Maar dat komt wel zo goed uit, we hebben nog maar 10 kilometer in de benen en gaan met liefde door naar camping Furuhaugli. Fokstugu is het officiële eindpunt van de Valldalsleden. We stappen nu naadloos over op de Gudbrandsdalsleden, ook wel Olavspad genoemd!
We klimmen van de weg af, de hoogvlakte op. Na een flauwe bocht zijn we boven en hobbelt het eenmanspad over de golvende toppen van Dovre. Heerlijk wandelen tussen de kraaiheide, bessen, mossen, dwergberkjes en kruipwilgen. Uitzichten om je vingers bij af te likken, in de verte de allerhoogste toppen waar altijd sneeuw op ligt. En ontwaren we daar ook Snøhetta, de twee na hoogste berg van Noorwegen, waar we in 2006 bovenop hebben gestaan?
Volop genietend wandelen we naar Furuhaugli. In 2013 hielden we hier pauze, maar nu hebben we een hut. Het gezellige cafetaria van toen is omgebouwd tot een toprestaurant waar we niet op zitten te wachten. Veel te duur en te vlezig menu (zeker voor vegetariër Mieke). Wel scoren we een paar grote biertjes, die we in het zonnetje naast de fijne hut opdrinken, met een handje notenmix uit de rugzak. We kijken naar de schaapjes die hier onbekommerd tussen de hutten grazen.
Furuhaugli
Furuhaugli - Hjerkinn 17 km
Het is de laatste dag van onze wandeltocht. Jammer vinden we dat, we zouden zo door willen gaan tot Trondheim. Mijn verzwikte spiertjes vinden het echter prima om er na vandaag mee op te houden. De stenige paadjes van gisteren hebben hen geen goed gedaan. Bij het minste of geringste roepen ze au, au au!nWe hebben een eigen route samengesteld naar het stationnetje van Hjerkinn waar we vanavond de trein naar Trondheim pakken. Eerst nog een stukje Olavspad tot we het meer Avsjøen gerond hebben. Dan steken we door naar een fietsroute. Niet alleen is dat vrij rechtstreeks naar Hjerkinn, ook kan ik mijn voetspiertjes dan wat ontzien op de vlakke fietsondergrond. Het laatste stukje gaan we dan weer over een voetpad dat ons naar Hjerkinnhus zal brengen, waar het station zo ongeveer naast ligt.
Ook onze laatste wandeldag is zonovergoten. We genieten van de laatste kilometers Olavspad, onderwijl herinneringen ophalend aan de editie van 2013. We pauzeren bij een paar rotsblokken die we herkennen van de vorige keer, en ronden het prachtige meer Avsjøen. Over een zelf gekozen route komen we weer bij de E6.
Eenmaal overgestoken vinden we snel het fietspad. Dat maakt onderdeel uit van Tour de Dovre, een fietsrondje, of liever een fietsrechthoekje van ca. 110 km. De gemarkeerde route bestaat nu een aantal jaren, sinds op de eerder onfietsbare delen keurige gravelpaden aangelegd zijn. Daar kunnen wij als voetganger nu ook dankbaar gebruik van maken. Zo stiefelen we op korte afstand van de E6 rustig verder, af en toe plaats makend voor een fietsstel.
Het laatste stukje voetpad dient zich aan, te herkennen aan de rode T’s van DNT. Aanvankelijk gaat dat prima, maar wanneer het pad tussen het spoor en de weg omhoog kronkelt wordt het worstelen. In ieder geval voor mij. Het pad wordt weinig gebruikt en is behoorlijk overwoekerd. Daarnaast is het smal en vol hindernissen als omgevallen boompjes en losgeraakt hekwerk. Mijn voeten hadden graag afgesloten met een paar simpele kilometers, maar nu moeten ze nog even vol aan de bak. Mieke spoort voorop en ik volg zuchtend en steunend.
Maar het lukt. Af en toen kijk ik even om me heen. We komen op gelijke hoogte met het Eisteinkerkje op de flank van de tegenoverliggende berg en kunnen nog een keer achterom naar de indrukwekkende hoogvlakte kijken. Nog een paar schrammen van de struiken, nog een paar keer half struikelen over de stenen, maar dan staan we definitief op het asfalt. We zijn bij Hjerkinnhus, eindpunt van deze reis. Het is een hostel/pelgrimscentrum/bezoekerscentrum/restaurant. In het hostel hebben we niets te zoeken, het pelgrimscentrum en het bezoekerscentrum zijn dicht, dus installeren we ons in het restaurant. De trein gaat over 3,5 uur.
Hjerkinn station
We drinken koffie, eten een bord warm eten, bladeren door de toeristenfolders en maken praatjes met andere wandelaars, waarvan er ook enkelen op de trein wachten. Wanneer we op het prachtige stationnetje staan, wordt er omgeroepen dat de trein vertraging heeft. Uiteindelijk komt ie 40 minuten later. We kronkelen langzaam tussen de bergen noordwaarts. In de schemer nemen we afscheid van Dovre, in het pikkedonker komen we 2,5 uur later in Trondheim aan. We zijn weer in de stad. Op de heenweg vond ik het hier heerlijk rustig, nu voelt het druk en vol mensen en verkeer. Nu al zijn we vervuld met weemoed naar de natuur. Met enige tegenzin voegen we weer in, in het moderne leven.
Valldalsleden 3 Kijk voor inzoombare kaarten op pilegrimsleden.no valldalsleden en gudbrandsdalsleden.
