Maddy had speenkruid en stinseplanten als wensflora tijdens een wandeling. Dan moeten we op zoek naar een landgoedje. Niet te ver van huis, want de benzine kost nu 2.40 euro per liter.
Het wandeloog viel op Kasteel de Haar bij Vleuten. Daar waren we nog niet eerder geweest, toch? We hadden er allebei geen actieve herinneringen aan, dus zetten we koers naar De Haar. Een zachte lentedag, met een zonnetje. Het parkeerterrein van Natuurmonumenten meldt dat leden er gratis kunnen parkeren. Wat een meevaller, helemaal omdat Maddy heeft haar actuele ledenkaart ook nog bij zich heeft. Het is bijzonder druk rond de parkeerplaats maar de meeste mensen lijken toch vooral voor het terras van de aanpalende horeca te komen, dus we hoeven maar een klein stukje het land in te lopen en het is al weer heerlijk rustig.
Haarzuilens
Voor we uberhaupt bij het kasteel in de buurt komen, mogen we eerst wat tussen weilanden, verruigde gebiedjes en voedselbosjes voor de dieren lopen. Aan de horizon blikkert weliswaar de A2 maar toch overheerst hier het gevoel van rust en ruimte. Via wat hoekjes komen we bij het dorp Haarzuilens. Een brink met huizen uit het einde van de 19e eeuw , die nogal virulent behangen zijn met rood-witte luiken en rood-wit geschilderde deuren. Haarzuilens blijkt als dorp verplaatst te zijn toen het kasteel gestalte kreeg.
Ruïne
Het kasteel, dat het grootste kasteel van Nederland wordt genoemd, werd aan het einde van de 19e eeuw door Pierre Cuypers ( Amsterdam CS, Rijksmuseum, katholieke kerken), uit een bestaande ruïne getoverd. Daarvoor moest het dorp wijken. Het werd een eindje verderop weer opgebouwd, maar nu lijkt het net een beetje teveel openluchtmuseum en net te weinig oud dorp. Toch zou je willen dat Nederland met dit soort dorpen werd volgebouwd in plaats van de lelijkheid die men meestal placht neer te plempen.
Via een boomgaard oude stijl komen we aan de rand van het parkbos van het kasteel. Als op afroep zien we speenkruid en hele tapijten van sneeuwklokjes. Langs de rand van het landgoed kronkelen we door voormalige weilanden langs solitaire bomen, en door een mooie grassige laan die de status van toegangsweg verloren heeft. De laan verbindt doelloos een hoog hek rond het landgoed en een doorgaande asfaltweg.
Kasteel
Aan de overkant van de weg verandert de sfeer. Rietkragen, plas en dras, ganzen, eenden , kieviten. Een smal wandelpad kronkelt gezellig langs deze nieuwe natuur met het spoor tussen Leiden en Utrecht op de achtergrond. En pas daar krijgen we het eerste daadwerkelijke zicht op het kasteel. De spitse leien torentjes steken boven het riet uit. Na een paar hoeken en bochten staan er echt voor. Dat wil zeggen voor de muur waarboven het enorme gevaarte uittorent. We kunnen via de hekken bij het toegangsgebouw een beter zicht krijgen. Indrukwekkend.
Een enorm ‘kasteel’, bijkastelen en een kerk te midden van een landschapspark. Alle hout in fris rood/witte verf. Onnederlands is toch het eerste woord wat in je opkomt, terwijl het natuurlijk enorm Nederlands is. Het is vooral de omvang en de romantische architectuur die je de indruk geven dat je in een filmset van een middeleeuws ridderverhaal, of in een buitenland bent beland. En hoe kan het toch dat we hier al die jaren omheen gelopen zijn.
Jetset
In 1890 erfde baron E. van Zuylen van Nyevelt van de Haar (1860-1934) de kasteelruïne van zijn vader. Étienne was getrouwd met barones Hélène de Rothschild (1863-1947), een erfgename uit de Franse tak van de rijke bankiersfamilie. Mede dankzij haar fortuin had Étienne de middelen om het voorvaderlijk kasteel op een grandioze manier te laten herbouwen. De baron kocht de bewoners van Haarzuilens uit, liet het dorp verplaatsen en Pierre Cuypers toog aan het werk. In 1912 was het af. Zo rond de jaren '70 van de vorige eeuw werd in het kasteel de internationale jetset gefeteerd. Grote namen als Brigitte Bardot, Sophia Loren, Roger Moore, Joan Collins, Coco Chanel, Maria Callas en Michael Caine amuseerden zich kostelijk, terwijl ik zo'n 50 km verderop, bij wijze van spreken, zoet lag te lezen in Jip en Janneke.
Kerkepad
We lopen voor het kasteel langs passeren onder een burg door die van stammen gemaakt lijkt, maar in beton is gegoten, en duiken de velden weer in. We blijken over een kerkepad te lopen ; een gezellig kronkelend pad tussen de kerken van Vleuten, en Haarzuilens in. Op de einder staat de karaktervolle Hamtoren, een versterkte woontoren uit de 13e eeuw, dat het kastelenthema van deze vasthoudt. Nog voor we op een onvermijdelijke autoweg stuiten, laat de route ons in noordelijke richting lopen en komen we over een fietspad weer behouden bij onze gratis parkeerplaats aan.
Praktische Informatie
Landgoed Haarzuilens
11 km
Startpunt: Parkeerplaats Thematerweg. Thematerweg 5, 3455 SM Haarzuilens
Routebeschrijving : Natuurmonumenten