vogelenzangcd74Hoewel de weersvoorspellingen het voor vandaag op ‘droog’ hielden, rijden Maddy, Sören en ik met de ruitenwissers aan richting de Waterleidingduinen.

Kerk

Dit keer nemen we de kerk van Vogelenzang als uitvalspunt en kiezen we voor een wandeling die slechts ten dele door Waterleidingduinen zelf gaat en meer de naastgelegen voormalige landgoederen aandoet. Wanneer je in de duinen over de hoge toppen loopt, staat de kerktoren als een bevallig orientatiepunt op de horizon, maar als je er zo pal voor staat, zit er niet veel kraak of smaak aan de r.k. kerk van Vogelenzang.

vogelenzang satation

Station Vogelenzang

Wij lopen eerst van de kerk af het dorp uit en steken door naar de spoorlijn Haarlem – Leiden. We komen langs het stationsgebouw van Vogelenzang. Een station dat al sinds de Tweede Wereldoorlog uit de vaart is genomen en waar nu een restaurant in is gevestigd. Het is een prachtig houten gebouw, met de uitstraling van een 19e eeuwse uitspanning. Het gekste vind ik nog wel dat ik me niet kan herinneren dat ik het ooit gezien heb, terwijl ik toch honderden zo niet duizend keren over dit baanvak ben gegleden. Zou ik al die keren net aan de andere kant naar buiten hebben gestaard? Ook Maddy en Soren hebben geen gevoel van herkeninning. We kunnen helaas niet binnen kijken vanwege corona, maar de buitenkant belooft binnen een reisje terug in de tijd. Wachten op betere tijden maar.

Het is ondertussen weer gaan regenen. We schuilen even onder de luifel van een appartementencomplex voor bejaarden, drinken koffie uit de thermos en voeren korte gesprekje met de in en uit rollatorende bewoners. Kleine contacten die zo waardevol voelen in een tijd die mensen zo op afstand van elkaar houdt.

vogelenzang9d39

Psychiatrisch ziekenhuis

We vervolgen onder de plu’s en lopen over het terrein van het psychiatrisch ziekenhuis. Het heette ‘Vogelenzang’ in de volksmond. Opgroeiend in de Bollenstreek waren Psychiatrische ziekenhuizen deel van het dagelijks decor. Je had de Bavo, de Sancta Maria, de Van de Berg stichting en Vogelenzang. Maar ook hier was ik nooit geweest. Het terrein ziet er grotendeels verlaten uit. Zijn de Bavo en Sancta Maria inmiddels herbestemd, vanwege de ingrijpende veranderingen in de psychiatrische zorg, hier lijkt alles aan haar lot overgelaten. We lopen langs het hart van het in 1928 opgeleverde complex, met mooie hoofdgebouwen en een kerk in Amsterdamse schoolstijl. Dringend toe aan renovatie. Ik lees op internet dat een deel van de gebouwen nog door de GGZ gebruikt worden en dat men zich beraamt op herinrichting met woningen en een park.

vogelenzangfe6

Huis de Manpad

Verder door het dorp Bennebroek en over het terrein van de Hartekamp (ook een zorginstelling). De parkachtige omgeving ligt er in deze tijd van het jaar wat somber bij, maar de sneeuwklokjes doen hun best. Helemaal bij de Huis de Manpad, het statige buiten dat lang het bezit was van de familie Van Lennep Je kunt het ook buiten corona alleen op afspraak bezoeken, dus ook dat is iets voor een later tijdstip.

vogelenzang 9988

Van Lennep

Jacob van Lennep (die van de zomer van 1823) heeft hier indertijd vele zomers doorgebracht. Zijn naam is onlosmakelijk verbonden met de drinkwatervoorziening van Amsterdam. Indertijd was de kwaliteit van het drinkwater erbarmelijk en heerste er veel cholera in de stad. Men haalde het water al van riviertjes zoals de Vecht de stad in, maar er was nog veel ruimte voor verbetering. In 1845 had Ingenieur Christiaan Vaillant een plan voor een pijpleiding om Amsterdam te voorzien van duinwater. Jacob van Lennep is enthousiast en gaat op zoek naar financiering. Welgestelde Amsterdammers weigeren echter te investeren, maar toch lukt het Van Lennep met Engelse geldschieters in 1851 de Amsterdamse Duinwater Maatschappij op te richten. Op 12 december 1853 wordt bij de Haarlemmerpoort in Amsterdam het eerste duinwater verkocht voor 1 cent per emmer. En nog steeds wordt Amsterdam door de Amsterdamse waterleidingduinen van kwalitatief hoogstaand drinkwater voorzien.

vogelenzanga31

Waterleidingduinen

Wij zwaaien het Manpad in en steken door naar Leyduin, een voormalig landgoed. Langs de beek die het water vanuit de duinen aanvoerde. Het is nog steeds dood tij in de natuur, op wat sneeuwklokjes na. De beek voert ons naar de ingang van de Amsterdamse Waterleidingduinen. De parkeerplaats puilt uit. Maar zoals altijd, wanneer je even doorloopt valt het erg mee met de drukte. We wandelen langs de rand over bekend terrein naar de uitgang Panneland, doorkruisen het park van het huis Vogelenzang en komen op de Tweede doodweg. Doodwegen slaan op paden en wegen tussen een kerkhofloze plaats en een kerkhof. De overledene werd over dit soort wegen naar het kerkhof gedragen. Het is dus ook niet meer dan logisch dat deze weg uitkomt op het kerkpad naar de kerk van Vogelenzang. Een fraaie route dwars door de weilanden, die ons weer terugbrengt bij de auto.

vogelenzangcdc

Praktische informatie

vogelenzangkaart om 13.42.13Te gek om los te lopen Vogelenzang
12 km

Startpunt: r.k. kerk te Vogelenzang

Routebeschrijving: wandelzoekpagina