Het is windering en koud op eerste kerstdag, maar we gaan er toch uit. Dit rondje Eilandspolder stond vorige week al op de agenda, maar toen was de A7 afgesloten wegens gladheid. Nu de herkansing. Goed weer is het nog steeds niet, maar het is in ieder geval droog en dan zijn de kou en de wind best spectaculair.
Strijd tegen het water
Ook de Eilandspolder zelf is spectaculair. In de middeleeuwen lag het eiland ingeklemd tussen de meren de Schermer en de Beemster. In de dertiende eeuw werd het bewonen van het afkalvende eiland een hachelijke zaak en begon men met bedijken en inpolderen. De strijd tegen het water kon pas gestaakt worden toen in de Gouden Eeuw de Schermer en de Beemster werden drooggemalen. Op de kaart is het eiland nog goed te herkennen aan het grillige slotenpatroon. De aanpalende Beemster en Schermer zijn met een liniaal op de tekentafel ontworpen. De mode in de 17e eeuw was immers Frans: symmetrie en laten zien dat je natuur kon onderwerpen aan de menselijke wil.
Walvisvaart
De inwoners van de Rijp, waar onze wandeling begint, hadden toen al fortuin gemaakt. Toen het gebied nog in open verbinding stond met de Zuiderzee stond en de handel belangrijk werd voor Nederland, beproefden de vissers hun geluk met de walvisvangst en haringvisserij. En dat deden ze met succes, In de hoofdstraat van De Rijp staan de prachtige zeventiende eeuwse panden schouder aan schouder. Ze hellen allemaal een beetje naar voren, waardoor het lijkt alsof we bemoedigend worden toegeknikt.
kaart 1660 (Mercator)
Weids
We lopen het straatje uit en slaan links af de polder in. Als de bebouwing achter ons ligt hebben we de wind hard in de rug. Het weidse landschap ligt heerlijk oud Hollands voor ons. Rechts de dijk van de ringvaart rond de Beemster, waar het droge riet prachtig geel kleurt door de zon, links het oude land, nu beschermd veenmoeras met unieke flora en fauna. Daar is natuurlijk weinig van zien in dit dode tij van de natuur. We moeten het hebben van het licht en de beweeglijke lucht en die is ruimschoots aanwezig.
Herberg
We waaien over het onverharde pad onder aan de dijk naar Schermerhorn, waar het stil is. De horeca is hier wegens kerst gesloten en wij duiken in het portaal van de kerk om in de luwte een kopje koffie uit de thermosfles te drinken. Een passerende vrouw ziet ons zitten en vraagt of we misschien zin hebben om bij haar op de koffie te komen. ‘Jullie zitten daar zo maar op die koude stenen, ik heb nog wel plaats in mijn herberg’, zegt ze warmhartig, refererend aan de kerst. We staan een spiltsecond in de verleiding.
Zo’n spontaan aanbod moet je eigenlijk honoreren, want het is zeldzaam en een illustratie van goede in de mens. Op de lange pelgrimstochten heb ik mij aan dit soort ontmoetingen meer dan eens opgetrokken op slecht verlopende dagen. Wanneer het weer bar en boos was bijvoorbeeld, of de spirit anderszins even tot een nulpunt was gedaald. Maar nu bedanken we, vriendelijk, maar uiteindelijk beslist. We hebben nog een heel stuk voor de boeg en het wordt nog steeds erg vroeg donker. De ervaring leert dat dit soort spontane bezoekjes uiteindelijk best veel tijd nemen. Bovendien zitten we niet op de koude stenen, maar op isolerende matjes dus we zitten eigenlijk prima.
Raadhuis
Wanneer we Schermerhorn ronden en weer naar het zuiden lopen is de wind tegen en vooral koud. In de capuchons gedoken en met de regenbroeken aan voor de warmte tornen we over een grasdijk naar Grootschermer, met zicht op een paar rustieke molens. In Schermhorn maakt het restaurant zich op voor het kerstdiner, het aantal glazen op de met linnen bedekte tafels is niet te tellen. We passeren het mooie raadhuis uit 1652. Maddy constateert dat de parkeerplaats met veel te grote auto’s ervoor eigenlijk de hele uitstraling van het monument verpest. Er zijn ergere dingen in de wereld, geef ik zo toe, maar het is wel waar.
Uitgewaaid
We lopen het lintdorp uit komen dan midden in het veenmoeras uit, wat een prachtig uitzicht biedt. Het donkere silhouet van De Rijp aan de horizon en de weidsheid van de polder, een beeld waar je toeristen mee kan trekken. Weer op het asfalt bij Nooreinde. Daarna volgt het enige minder aantrekkelijke stukje weg naar Graft. Maar het raadhuis aldaar, net wat ouder (en misschien net iets mooier) dan het raadhuis van Grootschermer compenseert dat weer. Nog een keer de hoek om en dan glijden we zo De Rijp weer binnen. Nog steeds droog en met recht goed uitgewaaid.
Eilandspolder
15,5 km
Sartplaats: parkeerplaats en busstation De Rijp
Horeca:
Diverse gelegenheden in De Rijp
’s Lands welvaren Schermerhorn
Het genot van Grootschermer Grootschermer
De Kleine haag Noordeinde
Routebeschrijving:
Wandelknooppunten 40 -12 - 66 - 42 - 45 - 46 - 44 - 43 -54 - 41 -20