Kristin Lavransdatter
Kristin Lavransdatter is een roman uit de jaren ’20 van de Noorse auteur Sigrid Undset. De locaties en personen (op de hoofdpersonen na), zijn gebaseerd op bestaande plekken en mensen. En veel van die locaties liggen in Gudbrandsdalen en op het Olavspad van Oslo naar Trondheim. Voor de kenners en liefhebbers van het boek ligt de route bezaaid met verwijzingen. Maar zelfs de wandelaars die het boek niet kennen zullen tegen ‘Lavransdatterania’ aanlopen.
Kristin Lavransdatter speelt zich af in de veertiende eeuw en beschrijft het leven van de onafhankelijke boerendochter Kristin. Centrale thema's zijn de strijd tussen de eigen wil, de mores van het geloof, en de verplichtingen naar familie en omgeving. Als kind hebben Kristin en haar vader een goede en warme verstandhouding, maar als tiener schaadt ze haar vaders vertrouwen door verliefd te worden op ridder Erlend en zelfs zwanger te raken. En dat terwijl ze verloofd is met Simon, de man die haar vader voor haar arrangeerde. Kristin wordt verscheurd door schuldgevoel en spijt, maar ze trouwt met Erlend en krijgt in totaal acht kinderen. Haar liefde voor hem verdiept, maar het huwelijk gaat niet over rozen. Erlend is wispelturig en gaat onzorgvuldig om met geld en goed. De echtelieden groeien uit elkaar, maar verzoenen zich ook weer. Als Erlend sterft besluit Kristin non te worden. Tijdens de pestepidemie verzorgt ze zieken en bezwijkt uiteindelijk zelf aan de ziekte.
Jørundgard is de boerderij waar Kristin opgroeide, in het boek gesitueerd bij het plaatsje Sel, waar het nu als filmset (van een verfilming uit 1992) te vinden is. Iedere zomer is deze set ook het decor voor een theaterversie van het boek. Bij Skaun zijn de fundamenten van Husaby te bezichtigen, het huis waar Kristen en Erlend na hun huwelijk woonden. En Kristin maakte zelfs een pelgrimage naar Nidaros.
Het boek uit 1920-1922 was een bepalende factor bij het toekennen van de Nobelprijs voor literatuur aan de auteur in 1928. Het boek is zeer geliefd in binnen- en buitenland en er verschijnen nog regelmatig herdrukken in diverse talen. Het kloeke verhaal van meer dan 1000 pagina’s maakt een onuitwisbare indruk op verschillende groepen lezers. Het is niet alleen een meeslepend verhaal over een vrouw van vlees en bloed, het is ook een levendige en historisch verantwoorde beschrijving van de middeleeuwen, het rijke en harde boerenleven en de geschiedenis van Noorwegen. Bovendien zijn emoties en drijfveren van de personages van alle tijden.
Kristin Lavransdochter
Sigrid Undset
Veen, 1022 p. - 1982
ISBN 9020401645